Sąd Najwyższy poparł odfrankowienie kredytów CHF

W dniu 4 kwietnia 2019 r., w wyroku wydanym w sprawie o sygn. akt III CSK 159/17, Sąd Najwyższy poparł „odfrankowienie” kredytów złotowych indeksowanych do CHF.

“Odfrankowienie” kredytu

Jak już informowaliśmy wcześniej (https://sqrlegal.pl/bez-kategorii/sad-najwyzszy-wypowiedzial-sie-w-sprawie-kredytow-indeksowanych-do-chf/), we wskazanym wyroku Sąd Najwyższy przyjął, że uznanie za niedozwolone (abuzywne) postanowienia umowy kredytu udzielonego w złotych i indeksowanego do waluty obcej, w którym określono reguły ustalania kursu tej waluty (indeksacji), co do zasady prowadzi do wyeliminowania mechanizmu indeksacji z treści wiążącego strony stosunku prawnego. W ocenie SN strony są natomiast związane umową w pozostałym zakresie – oznacza to, że postanowienia dotyczące oprocentowania kredytu pozostają dla stron wiążące. Dalsze wnioski SN prezentujemy poniżej.

Klauzula indeksacyjna

W pierwszej kolejności, Sąd Najwyższy uznał, iż w analizowanym przypadku klauzula indeksacyjna stanowi element kształtujący wysokość świadczeń kredytobiorców, wobec czego należy uznać ją za określającą główne świadczenie stron (w tym cenę lub wynagrodzenie).

Dalej, Sąd Najwyższy wskazał, iż klauzula indeksacyjna nie określała precyzyjnie rzeczywistej wysokości świadczenia stron umowy, w sposób możliwy do ustalenia dla kredytobiorców, dlatego też winna być uznana za niejednoznaczną w rozumieniu art. 385[1] § 1 Kodeksu cywilnego.

Naruszenie interesów kredytobiorcy

W ocenie Sądu Najwyższego niejednoznaczny mechanizm ustalania przez bank kursów waluty, pozostawiający bankowi swobodę w zakresie ustalania wysokości świadczenia, jest w sposób oczywisty sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumenta, a co za tym idzie stanowi klauzulę niedozwoloną. Tak niejasne i niepoddające się weryfikacji określenie sposobu ustalania kursów wymiany walut stanowi w ocenie SN dodatkowe, ukryte wynagrodzenie banku, którego wysokość bank sam dowolnie określał.

Roszczenie o zwrot nienależnego świadczenia

Co istotne, zdaniem Sądu Najwyższego, spełnienie świadczenia, którego wysokość została określona na podstawie abuzywnych postanowień umownych, nie pozbawia kredytobiorców możliwości dochodzenia roszczeń z tytułu klauzul niedozwolonych ani nie sprawia, że ocena tych postanowień pod kątem abuzywności staje się bezprzedmiotowa. Niedozwolone postanowienie umowne nie wiąże bowiem konsumenta, w związku z czym nie może z niego wynikać żadne zobowiązanie. Co do zasady więc świadczenie wynikające z takiego zobowiązania jest świadczeniem nienależnym.

Bezskuteczność postanowień dot. indeksacji

Nadto, SN raz jeszcze podkreślił, iż bezskuteczność niedozwolonych postanowień umownych sądy mają obowiązek wziąć pod uwagę z urzędu. Co więcej, SN wskazał także, że eliminacja klauzuli indeksacyjnej obejmuje wszystkie postanowienia umowy, które się na nią składają, natomiast nie wymaga ona zastąpienia nieuczciwych postanowień umownych innymi regulacjami. Powyższe koresponduje z treścią Opinii Rzecznika TSUE, o której pisaliśmy dla Państwa w poście: https://sqrlegal.pl/wydarzenia/frankowicze-opinia-rzecznika-generalnego-tsue/

Wszystkie osoby zainteresowane uzyskaniem porady prawnej w zakresie możliwości „odfrankowienia” kredytu lub unieważnienia umowy kredytu we frankach szwajcarskich zapraszamy do bezpośredniego kontaktu z Kancelarią (e-mail: ). Chętnie odpowiemy na Państwa pytania.