O prawie w SQRócie. Newsletter 5/2021
Szanowni Państwo,
z przyjemnością przedstawiamy Państwu kolejne wydanie naszego newslettera „O prawie w SQRócie”, przygotowanego przez zespół SQUARE Tax & Legal.
W tym wydaniu naszego newslettera znajdziecie Państwo m.in. informacje o:
- doręczeniach przez portal informacyjny,
- swobodnym przepływie danych do Wielkiej Brytanii,
- uchwale Sądu Najwyższego o prawie do życia w czystym środowisku,
- unijnych certyfikatach COVID,
- zmianach w podatku VAT,
- uldze w PIT i CIT dotyczącej robotów przemysłowych,
- prawie do odliczenia podatku VAT w przypadku niedojścia do skutku inwestycji,
- atrakcyjności spółki komandytowo-akcyjnej względem spółki komandytowej.
Zapraszamy do zapoznania się z newsletterem
I. Elektroniczne doręczenia przez portal informacyjny sądów powszechnych
Od 3 lipca 2021 r. na podstawie Ustawy z dnia 28 maja 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw zostały wprowadzone zmiany do Ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych dotyczące, m.in. doręczeń pism sądowych.
Wprowadzone zmiany dotyczą doręczania przez sąd adwokatowi, radcy prawnemu, rzecznikowi patentowemu lub Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej pism sądowych, w razie braku możliwości wykorzystania systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe, poprzez umieszczenie ich treści w systemie teleinformatycznym, który służy do udostępniania tych pism (portal informacyjny).
Jako datę doręczenia uważa się datę zapoznania się z przesłanym pismem przez odbiorcę w portalu informacyjnym. Gdy odbiorca nie zapozna się z pismem, pismo to uznaje się za doręczone po upływie 14 dni od dnia umieszczenia go w portalu informacyjnym.
Doręczenie pisma za pośrednictwem portalu wywołuje skutki procesowe określone w Kodeksie postępowania cywilnego właściwe dla doręczenia pisma sądowego.
Z pełną treścią ustawy nowelizującej mogą Państwo zapoznać się tutaj
II. Swobodny przepływ danych osobowych do Wielkiej Brytanii
W ostatnim tygodniu czerwca bieżącego roku Komisja Europejska przyjęła dwie decyzje wykonawcze, które stwierdziły odpowiedni poziom ochrony danych osobowych w Wielkiej Brytanii. Jedna z nich została wydana na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych). Druga zaś swoją podstawę znajduje w dyrektywnie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/680 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez właściwe organy do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania i ścigania czynów zabronionych i wykonywania kar, w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylająca decyzję ramową Rady 2008/977/WSiSW.
Skutkiem decyzji podjętych przez Komisję jest umożliwienie swobodnego przekazywania danych z Europejskiego Obszaru Gospodarczego bez potrzeby uzyskiwania dodatkowych zezwoleń bądź wdrożenia dodatkowych zabezpieczeń, które zostały ustanowione w rozdziale V RODO i są wymagane jeżeli państwo trzecie ochrony takiej nie zapewnia. Swobodne przekazywanie danych nie eliminuje obowiązku zapewnienia zgodności z innymi przepisami o ochronie danych osobowych.
Decyzje zostały wydane na okres czterech lat i będą obowiązywać do dnia 27 czerwca 2025 r. W przypadku utrzymywania przez Wielką Brytanię odpowiedniego poziomu ochrony danych osobowych Komisja Europejska będzie mogła przedłużyć okres obowiązywania decyzji podjętych 28 czerwca 2021 r.
Przekazywanie danych do Wielkiej Brytanii jest równoznaczne z przekazywaniem danych osobowych do państwa trzeciego. Z tego względu administratorzy powinni poddać modyfikacji stosowane klauzule informacyjne oraz dokumentację przetwarzania danych osobowych.
Z decyzjami wydanymi przez Komisję Europejską mogą Państwo zapoznać się tutaj oraz tutaj.
III. Sąd Najwyższy o prawie do życia w czystym środowisku
W styczniu 2020 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach skierował do Sądu Najwyższego pytanie prawne o następującej treści: „Czy prawo do życia w czystym środowisku umożliwiającym oddychanie powietrzem atmosferycznym spełniającym standardy jakości określone w przepisach powszechnie obowiązującego prawa, w miejscach, w których osoba przebywa przez dłuższy czas, w szczególności w miejscu zamieszkania, stanowi dobro osobiste podlegające ochronie na podstawie art. 23 k.c. w zw. z art. 24 k.c. i art. 448 k.c.?”
Rozpatrywana przez Sąd sprawa dotyczyła powództwa mieszkańca Rybnika przeciwko Skarbowi Państwa o zadośćuczynienie za smog. Po stronie powoda do postępowania przyłączył się Rzecznik Praw Obywatelskich, który przedstawił dodatkową argumentację.
Powód, w 2015 roku, wniósł powództwo przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Środowiska oraz Ministrowi Energii o zadośćuczynienie w wysokości 50 tys. złotych za naruszenie dóbr osobistych z powodu zanieczyszczenia powietrza w mieście.
Sąd I instancji – Sąd Rejonowy w Rybniku oddalił powództwo, wskazując iż zanieczyszczonego powietrza nie można uznać za naruszenie dobra osobistego w postaci zdrowia. Sąd dodatkowo nie uznał prawa do życia w czystym środowisku za dobro osobiste podlegające ochronie.
Sąd II instancji – Sąd Okręgowy w Gliwicach zadał powyżej wskazane pytanie do Sądu Najwyższego.
Sąd Najwyższy dnia 28 maja 2021 r. podjął uchwałę, w której stwierdził, iż prawo do życia w czystym środowisku nie jest co prawda dobrem osobistym. Jednocześnie wskazał jednak, iż ochronie jako dobra osobiste podlegają zdrowie, wolność, prywatność, do naruszenia (zagrożenia) których może prowadzić naruszenie standardów jakości powietrza określonych w przepisach.
Aktualnie sprawa wraca do sądu II instancji. Uchwała SN nie przesądza jednak o jej wyniku.
Z treścią uchwały Sądu Najwyższego o sygn. III CZP 27/20 mogą Państwo zapoznać się tutaj.
IV. Unijne certyfikaty COVID
Unijny certyfikat COVID (UCC) to zaświadczenie elektroniczne, które ma ułatwiać bezpieczne i swobodne przemieszczanie się w Unii Europejskiej podczas pandemii. Składa się na niego kod QR oraz unikalny identyfikator, które można pokazać, przekraczając granice. Dzięki informacjom zawartym w certyfikacie osoby podróżujące nie będą podlegać kwarantannie lub przechodzić dodatkowych testów.
Formalnie od 1 lipca wystartował system unijnych certyfikatów COVID-19, kiedy to wszystkie kraje Unii Europejskiej będą uznawały ten system za standard. Polska zaczęła wydawać certyfikaty do użytku swoich obywateli już 1 czerwca. Wydanie certyfikatu jest bezpłatne.
Aby otrzymać UCC należy pobrać kod QR, który jest dostępny w Internetowych Koncie Pacjenta oraz aplikacji mobilnej mojeIKP jak również w aplikacji mObywatel. Kod ten znajduje się w zakładce „Certyfikaty”, po jego pobraniu należy zapiać go na swoim urządzeniu lub wydrukować.
Certyfikat można także uzyskać od lekarza lub pielęgniarki POZ po przebyciu choroby bądź po uzyskaniu negatywnego wyniku testu na obecność koronawirusa.
Certyfikat otrzymuje osoba, która została zaszczepiona co najmniej jedną dawką szczepionki przeciwko COVID-19. W Polsce wymagane będzie pełne szczepienie. Certyfikat będzie ważny od 14 do 365 dnia po podaniu ostatniej dawki.
W przypadku uzyskania negatywnego wyniku testu czas ważności certyfikatu wynosi 48 godzin. Certyfikat ozdrowieńca będzie ważny od 11 do 180 dnia od uzyskania pozytywnego wyniku testu PCR.
System UCC obowiązuje przez 12 miesięcy oraz obejmuje wszystkie 27 państw członkowskich UE oraz Islandię, Lichtenstein i Norwegię.
V. Serwisy internetowe udostępniające filmy wideo nie odpowiadają za naruszenia praw autorskich
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w wyroku z dnia 22 czerwca 2021 r. w sprawach połączonych C-682/18, YouTube i C-683/18, Cyando przyjął, że operatorzy platform takich jak YouTube czy Cyando, na których użytkownicy mogą udostępniać treści chronione prawem autorskim nie dokonują publicznego udostępnienia i tym samym nie mogą ponosić odpowiedzialności za ewentualne naruszenie praw autorskich. TSUE zaznaczył jednak, że jeżeli w inny sposób niż samo udostępnienie tej platformy takie podmioty przyczyniają się do publicznego udostępniania chronionych treści z naruszeniem prawa autorskiego, wtedy już mogą ponosić odpowiedzialności za naruszenie praw autorskich.
TSUE wskazał przykładowy katalog okoliczności, kiedy jednak operator platformy będzie ponosił odpowiedzialność za naruszenia praw autorskich. Będzie miało to miejsce zwłaszcza w przypadku, gdy operator:
- posiada wiarygodne wiadomości o bezprawnym udostępnieniu na swojej platformie treści chronionych prawem autorskim, a pomimo tego niezwłocznie ich nie usuwa lub nie blokuje do nich dostępu;
- pomimo iż wie lub powinien wiedzieć, że co do zasady użytkownicy jego platformy bezprawnie podają do publicznej wiadomości chronione treści za jej pośrednictwem, nie wdraża odpowiednich rozwiązań technicznych, których można oczekiwać od operatora wykazującego należytą staranność w jego sytuacji, w celu wiarygodnego i skutecznego przeciwdziałania naruszeniom praw autorskich na tej platformie;
- uczestniczy w wyborze treści chronionych, bezprawnie udostępnianych publicznie, udostępnia na swojej platformie specjalne narzędzia umożliwiające bezprawne udostępnianie takich treści lub świadomie wspiera takie udostępnianie, o czym może świadczyć przyjęty przez tego operatora model biznesowy, który zachęca użytkowników jego platformy do bezprawnego publicznego udostępniania na niej chronionych treści.
Z pełną treścią wyroku TSUE mogą Państwo zapoznać się tutaj.
Zwracamy uwagę, że wyrok został wydany w odniesieniu do dyrektyw obowiązujących w czasie postępowania. Nie odnosi się więc do art. 17 nowej Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790 z 17.04.2019 r. w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym oraz zmiany dyrektyw 96/9/WE i 2001/29/WE, zgodnie z którym dostawcy usług udostępniania treści online będą ponosić odpowiedzialność za chronione prawem autorskim materiały i muszą uzyskać zezwolenie od podmiotów uprawnionych.
VI. Zmiany w podatku VAT
A) Pakiet VAT e-commerce
- Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.
- Data wejścia w życie: 1 lipca 2021 r.
Od dnia 1 lipca 2021 r. w ustawie o VAT obowiązują zmiany dotyczące opodatkowania:
- dostawy towarów sprzedawanych poprzez platformy internetowe (przykładowo AlliExpress, e-Bay, Shein) pochodzących z państw trzecich (spoza UE) o wartości nieprzekraczającej 150 euro (tzw. uregulowanie szczególne USZ);
- sprzedaży towarów na odległość, tj. w ramach wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość (WSTO) oraz sprzedaży na odległość towarów importowanych (SOTI).
- rozszerzenia tzw. jednego okienka, czyli MOSS (Mini One Stop Shop), poprzez zastąpienie go OSS (One Stop Shop).
Dzięki powyższym rozwiązaniom zostają uproszczone procedury pobierania podatku VAT należnego od towarów sprzedawanych wysyłkowo pomiędzy krajami trzecimi spoza UE a konsumentami z UE niebędącymi zarejestrowani jako podatnicy VAT oraz w ramach analogicznych sprzedaży wewnątrz UE. Przykładowo dzięki OSS firma z Polski sprzedająca towar konsumentowi np. z Francji nie musi rejestrować się w tym kraju na VAT i rozliczać w nim podatku. Dzięki USZ z kolei podatek należny według podstawowej stawki VAT może być rozliczany zbiorczo dla przesyłek o wartości do 150 euro przez operatorów pocztowych i firmy kurierskie przekazujące przesyłki odbiorcom.
B) JPK_VAT
- Rozporządzenie ministra finansów zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie VAT.
- Data wejścia w życie: 1 lipca 2021 r.
Rozporządzeniem ministra finansów w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie VAT wprowadzono następujące zmiany:
- Brak oznaczenia MPP w pliku JPK_V7
- wyeliminowano oznaczenie „MPP” występujące dotychczas w części ewidencyjnej JPK_V7 dla faktur sprzedażowych i zakupowych objętych obowiązkową zapłatą w MPP zgodnie z art. 108a ust. 1a ustawy o VAT (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685);
- niezależnie od zmian w pliku JPK, aktualny pozostaje obowiązek wystawiania faktur z oznaczeniem „MPP” w przypadku, gdy dokumentują one transakcję o wartości powyżej 15.000 zł, której przedmiotem są m.in. lub wyłącznie towary/usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.
- Brak stosowania oznaczenia TP dla transakcji z podmiotami powiązanymi z JST lub poprzez JST
- oznaczenia „TP” (mimo występowania nadal tego znacznika w pliku JPK) nie należy stosować, gdy transakcja dotyczy podmiotu powiązanego ze Skarbem Państwa (SP) lub jednostką samorządu terytorialnego (JST) lub poprzez SP albo JST;
- Brak wyodrębnienia paragonów z NIP (faktur uproszczonych) w JPK_V7 – będą wykazane w ramach zbiorczego raportu okresowego z kasy fiskalnej (w dokumencie RO)
- paragony z NIP do kwoty brutto 450,00 zł (tzw. faktury uproszczone) nie będą już wykazywane osobno w JPK_V7, ale sprzedaż z nich będzie wykazywana na podstawie zbiorczego raportu okresowego z kasy rejestrującej, który podlega oznaczeniu „RO”;
- rekomendujemy nie wystawiać do faktur uproszczonych (t.j. paragonów z NIP do kwoty brutto 450,00 zł) faktur według standardowego wzoru; można je nadal wystawiać do paragonów do tej kwoty bez NIP na paragonie;
- faktury według standardowego wzoru wystawiane do paragonów z NIP na kwotę sprzedaży powyżej 450,00 zł oraz faktury wystawiane do paragonów bez NIP bez względu na kwotę sprzedaży będą wykazywane w JPK_V7 z zastosowaniem oznaczenia „FP” (wg dotychczasowych zasad).
- Zmiany w kodach GTU
- faktury sprzedażowe z tytułu sprzedaży (refaktury) oleju opałowego będą podlegały oznaczeniu „GTU_02” zamiast dotychczasowego „GTU_03”;
- doprecyzowano zakres transakcji, dla których oznacza się „GTU 10” poprzez wskazanie, że znacznik ten należy stosować nie tylko dla dostawy budynków, budowli i gruntów, ale również ich części i udziałów w prawie własności, a także przeniesienia prawa do rozporządzania budynkami, budowlami i gruntami oraz ich częściami i udziałami w prawie własności (w praktyce nie zmieniają się zasady w tym zakresie);
- w zakresie znacznika „GTU_12” dodano obowiązek jego oznaczania m.in. przy fakturach z tytułu sprzedaży usług audytu finansowego, usług w zakresie rachunkowości i audytu finansowego, jak również dla odpłatnych usług edukacyjnych oraz odpłatnych usług w zakresie pozaszkolnych form edukacji(przykładowo dla faktur sprzedaży wystawianych w związku z pobieraniem opłat za zajęcia pozalekcyjne w szkołach, przy czym nie oznacza się tego atrybutu przy dokumentach zbiorczych z kasy fiskalnej, jeżeli tylko one – bez faktur VAT – są dokumentami ewidencjonującymi te sprzedaże).
- Sprzedaż wysyłkowa w JPK_V7
- od lipca 2021 r. oznaczenie „SW” dla sprzedaży wysyłkowej towarów przestaje obowiązywać;
- od lipca 2021 r. do grudnia 2021 r. obowiązywać będzie oznaczenie „EE” dla takiej sprzedaży;
- od stycznia 2022 r. wprowadzone zostanie oznaczenie „WSTO_EE” dla tego rodzaju sprzedaży.
- Inne
- korekta podatku naliczonego – wprowadzono możliwość dokonania korekty z zastosowaniem dokumentu wewnętrznego „WEW”;
C) SLIM VAT 2
- Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe.
- Planowana data wejścia w życie: 1 października 2021 r. (z pewnymi wyjątkami).
W ramach projektowanej nowelizacji ustawodawca dąży do dostosowania przepisów ustawy o VAT do wyroku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) z dnia 18 marca 2021 r. w sprawie o sygn. C-895/19, w następującym zakresie:
- podatnicy, którzy dokonali wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT) i wykazali je z trzy miesięcznym opóźnieniem (nie ze swojej winy), nie będą obowiązani do zapłaty odsetek za zwłokę. Podatnik rozliczający tę transakcję będzie mógł dokonać stosownej korekty w deklaracji podatkowej, jeżeli pierwotnie nie rozliczył daniny w odpowiedniej wysokości;
- w przypadku obrotu nieruchomościami obie strony transakcji (dostawca i nabywca nieruchomości) będą dysponować prawem do złożenia zgodnego oświadczenia o wyborze opodatkowania nieruchomości w akcie notarialnym;
- ulga na złe długi będzie przysługiwać wierzycielowi nawet w przypadku dokonania dostawy towaru lub świadczenia usługi na rzecz dłużnika niezarejestrowanego jako podatnik VAT czynny lub/i będącego w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w trakcie likwidacji. Wydłużony zostanie także czas na skorzystanie z ulgi – do 3 lat;
- podatnicy wykorzystujący samochód wyłącznie do działalności gospodarczej, będą mieli więcej czasu na złożenie informacji o poniesieniu pierwszego wydatku na pojazd (VAT-26), tj. do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu w którym pierwszy wydatek został poniesiony. Obecnie jest to 7 dni.
D) TAX FREE
- Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.
- Data wejścia w życie: 1 stycznia 2022 r.
Nowelizacja wprowadza zmianę przepisów dotyczących zwrotu VAT podróżnym, w następującym zakresie:
- obowiązek elektronicznej ewidencji przez sprzedawców dokumentów Tax Free (na Platformie Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych, dalej: PUESC) i stosowania kas online. Niedopełnienie tego obowiązku będzie skutkować brakiem możliwości otrzymania zwrotu VAT przez cudzoziemców;
- przed wejściem w życie nowelizacji, tj. od 1 lipca 2021 r. możliwa jest rejestracja w systemie PUESC.
VII. Roboty przemysłowe z ulgą w PIT i CIT od 2022 r.
Jak wskazywaliśmy w naszym newsletterze opublikowanym w maju br. („O prawie w SQRócie, 4/2021”), w ramach systemu preferencji wspierającego innowacje i proces produkcyjny w ramach tzw. „Polskiego Ładu”, od 2022 r. ma funkcjonować następujący komplet preferencji:
- ulga badawczo-rozwojowa (B+R), wspierającą prace koncepcyjne nad nowym produktem, usługą czy procesem;
- ulga na prototyp, wspomagająca przeniesienie pomysłu na język praktyki i produkcji;
- ulga na zatrudnienie innowacyjnych pracowników, ułatwiająca konkurowanie o specjalistów o kluczowych umiejętnościach i kompetencjach;
- ulga na robotyzację, która ułatwi otwarcie dedykowanej produktowi linii produkcyjnej;
- ulga IP Box, działająca symultanicznie z ulgą B+R, która zmniejszy obciążenie na etapie uzyskiwania dochodów z jego sprzedaży.
Ministerstwo Finansów doprecyzowało założenia ulgi na robotyzację (znalazły one odzwierciedlenie w projekcie ustawy przekazanym przez Ministerstwo Finansów do prekonsultacji), które prezentujemy poniżej.
A) Czego dotyczy ulga na robotyzację?
Ulga na robotyzację przysługiwać będzie w przypadku dokonania automatyzacji stanowisk pracy ale tylko za pomocą robotów.
Przez robota przemysłowego będzie rozumiana „automatycznie sterowana, programowalna i wielozadaniowa stacjonarna lub mobilna maszyna o co najmniej trzech stopniach swobody posiadająca właściwości manipulacyjne bądź lokomocyjne umożliwiające jej zastosowanie do celów przemysłowych”.
W praktyce, przez trzy stopnie swobody należy rozumieć m.in. możliwość poruszania się urządzenia w różnych płaszczyznach, tj. góra – dół i lewo – prawo. Urządzenie takie ma być zdalnie sterowane i monitorowane za pomocą czujników, kamer lub innych podobnych urządzeń, a także ma być zintegrowane z innymi maszynami w cyklu produkcyjnym. Dodatkowo jego instalacja ma usprawniać proces produkcji. Tak więc przez robotyzację nie można rozumieć np. wprowadzenia kas samoobsługowych lub automatyzacji procesu wystawiania faktur.
B) Na czym ma polegać ta ulga?
W ramach nowej preferencji podatnicy będą mogli odliczyć dodatkowo od podstawy opodatkowania 50% kosztów kwalifikowanych związanych z inwestycjami na robotyzację, nie więcej niż kwoty uzyskanego dochodu w roku, tj. wydatki na:
- zakup lub leasing nowych robotów przemysłowych, a także maszyn i urządzeń peryferyjnych funkcjonalnie z nimi związanych,
- zakup oprogramowania,
- zakup urządzeń peryferyjnych czyli osprzętu (np. torów jezdnych, obrotników, sterowników, czujników ruchu, efektorów końcowych, złącz kolizyjnych),
- zakup urządzeń bezpieczeństwa i higieny pracy (bhp),
- szkolenia dla pracowników, którzy będą obsługiwać nowy sprzęt.
Podatnik, który będzie do tego uprawniony, będzie mógł zastosować jednocześnie i ulgę B+R (i co do zasady odliczyć 100% kosztów kwalifikowanych, a w przypadku kosztów pracowniczych 200%), i ulgę na robotyzację (50% kosztów kwalifikowanych). Oczywiście nie będzie można odliczyć tych samych wydatków równocześnie w ramach obu ulg. Podatnik będzie mógł wybrać, z której z nich w danym przypadku będzie chciał skorzystać.
C) W jakim czasie i za jaki okres przysługuje odliczenie?
Z projektu ustawy wynika, że będzie można odliczyć wydatki poniesione w latach 2022–2026. Natomiast ograniczenie to może ulec zmianie.
Ulgę na robotyzację będzie można rozliczyć dopiero w rocznym zeznaniu podatkowym. Oznacza to, że po raz pierwszy koszty robotyzacji będzie można uwzględnić dopiero w 2023 r. w składanym za 2022 r. zeznaniu rocznym.
VIII. Aktualność prawa do odliczenia w przypadku niedojścia inwestycji do skutku
Zgodnie z postanowieniem TSUE z dnia 18 maja 2021 r. w sprawie C-248/20 nie można nakładać na podatnika obowiązku natychmiastowego zwrotu całego podatku naliczonego jedynie z tego powodu, że projekt (inwestycja) dający prawo do odliczenia nie został sfinalizowany i nie doprowadził do żadnej opodatkowanej działalności.
TSUE wskazał bowiem, że powstałe prawo do odliczenia podatku VAT jest prawem nabytym nawet gdy planowane przedsięwzięcie nie zostało sfinalizowane lub jeśli podatnik nie skorzystał z towarów i usług, które przyznawały mu prawo do odliczenia.
W innym przypadku – zdaniem TSUE – powstałaby nieuzasadniona różnica między przedsiębiorstwami, którzy dokonują już opodatkowanych transakcji, a innymi, którzy poprzez inwestycje zamierzają dopiero rozpocząć działalność będącą źródłem opodatkowanych czynności. Zdaniem Trybunału, nawet jeśli art. 137 ust. 2 dyrektywy VAT daje państwom członkowskim szeroki zakres uprawnień, umożliwiając im określanie szczegółowych zasad odliczenia, to nie upoważnia ich do naruszania art. 167 i 168 tej dyrektywy. Takim naruszeniem, zaś byłoby cofnięcie już nabytego prawa do odliczenia podatku naliczonego – stwierdził TSUE.
W związku z powyższym – zgodnie z konkluzją TSUE – spółka, która planowała wybudować biurowiec i go wynajmować (do czego jednak nie doszło), a która poniosła już pewne wydatki w tym zakresie, będzie miała prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu tych wydatków i nie jest ona obowiązana do jego zwrotu wobec odstąpienia od inwestycji.
IX. Atrakcyjność spółki komandytowo-akcyjnej względem spółki komandytowej
Zarówno brzmienie aktualnie obowiązujących przepisów ustawy o CIT, jak i stanowisko organów podatkowych (przedstawione w opisanych poniżej obszarach) daje podstawę do stwierdzenia, że spółka komandytowo-akcyjna (zarówno z perspektywy podatkowej, jak i biznesowej) stała się atrakcyjniejszą formą prowadzenia działalności gospodarczej, aniżeli spółka komandytowa.
W tabeli poniżej przedstawiamy porównanie tych dwóch form prawnych.
Zagadnienie | SP.K. | SKA | Komentarz |
Podatnik CIT | + | + | SP.K-A są podatnikami CIT od 2014 r., natomiast SP.K. stały się nimi począwszy stycznia 2021 r. (lub maja 2021 r. – w przypadku skorzystania z odroczenia opodatkowania). |
Opodatkowanie w trakcie roku zaliczek wypłacanych komplementariuszom na poczet ich udziału w zysku | + | – | SP. K-A – brak opodatkowania u komplementariuszy w trakcie roku zaliczek na poczet udziału w zysku (w przypadku akcjonariuszy podatek od zaliczki na poczet dywidendy płacony jest na bieżąco). SP.K. – aktualnie zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych*, w przypadku komplementariusza konieczne jest opodatkowanie na bieżąco zaliczek na poczet udziału w zysku. |
Składki ZUS wspólników | + | – | SP. K-A – wspólnicy tej spółki nie płacą składek na ZUS (ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych – dalej: ustawa o sus – nie wymienia ich jako podmiotów podlegających ubezpieczeniu). SP.K. – wspólnicy SP.K. są zobowiązani opłacać składki, zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych. Natomiast od 2021 r. – tj. od objęcia SP.K. opodatkowaniem CIT – wspólnicy nie mogą już odliczyć składek ZUS, ponieważ podatku nie rozliczają już sami wspólnicy, tylko spółka (która jako płatnik potrąca podatek zryczałtowany). |
PCC przy pożyczkach udzielanych spółce przez wspólników | + | – | SP. K-A – spółki te traktowane są na gruncie przepisów o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: PCC) jako spółki kapitałowe i dzięki temu nie są objęte opodatkowaniu PCC niektóre zdarzenia z jej udziałem, np. udzielenie pożyczki spółce przez wspólników, czy przekształcenie SP. K-A w inną spółkę kapitałową (np. w spółkę akcyjną). SP.K. – spółki te są traktowane na gruncie przepisów o PCC jako spółki osobowe, z tego względów w przypadku udzielenia pożyczki przez wspólnika spółce powstaje obowiązek zapłaty PCC. |
Szybsze zbycie spółki | – | + | SP. K-A – zbycie akcji na rzecz osób fizycznych opodatkowane jest ryczałtowo, poziomie 19%. SP.K. – zbycie ogółu praw i obowiązków (dalej: OPiO) na rzecz osób fizycznych jest opodatkowane wg skali podatkowej. Z tego też względu przed sprzedażą OPiO bardzo często podejmowana jest decyzja o przekształceniu spółki w sp. z o.o. (wówczas zbycie udziałów w spółce z o.o. jest opodatkowane ryczałtowo wg 19% stawki). |
Łatwość w pozyskiwaniu kapitału | – | + | SP. K-A – spółka może łatwiej pozyskać kapitał poprzez emisję akcji na rynku NewConnect lub emisję obligacji. Dodatkowo jak wskazywaliśmy powyżej, pożyczki od wspólników na rzecz spółki nie są opodatkowane PCC. SP.K. – dokapitalizowanie może nastąpić poprzez podwyższenie wkładu spółki (brak opodatkowania przy wkładzie pieniężnym) lub w skutek otrzymania pożyczki (w każdym przypadku będzie ona podlegała PCC). |
* Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informcji Skarbowej z dnia 19 kwietnia 2021 r., sygn. 0115-KDIT1.4011.61.2021.1.MR.