O prawie w SQRócie. Newsletter 3/2021
Szanowni Państwo,
z przyjemnością przedstawiamy Państwu kolejne wydanie naszego newslettera „O prawie w SQRócie”, przygotowanego przez zespół SQUARE Tax & Legal.
Zapraszamy do zapoznania się z newsletterem.
I. Kilka umów o pracę, ale okres odpoczynku dobowego jeden
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej zajął stanowisko w kwestii dobowego okresu odpoczynku, przysługującego pracownikowi.
W ogłoszonym w dniu 17 marca 2021 r. wyroku w sprawie C-585/19, którego pełna treść jest dostępna tutaj, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazał , że prawo każdego pracownika do ograniczenia maksymalnego wymiaru czasu pracy i do okresów odpoczynku, w szczególności odpoczynku dobowego, stanowi nie tylko zasadę prawa socjalnego Unii o szczególnej wadze, lecz zostało także uznane w sposób wyraźny w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej.
W tym względzie Trybunał zauważył, że dyrektywa dotycząca czasu pracy definiuje pojęcie „czasu pracy” jako każdy okres, podczas którego pracownik pracuje, jest do dyspozycji pracodawcy oraz wykonuje swoje działania lub spełnia obowiązki. Nakłada ona na państwa członkowskie obowiązek przyjęcia niezbędnych środków w celu zapewnienia, by „każdy pracownik” był uprawniony w okresie 24-godzinnym do minimalnego dobowego odpoczynku w wymiarze 11 nieprzerwanych godzin.
Ponadto, „okres odpoczynku” jest zdefiniowany jako każdy okres, który nie jest czasem pracy. „Okres odpoczynku” i „czas pracy” są zatem pojęciami, które nawzajem się wykluczają, a dyrektywa dotycząca czasu pracy nie przewiduje kategorii pośredniej pomiędzy okresami pracy a okresami odpoczynku.
Godziny uznane za okresy odpoczynku w ramach jednej umowy mogłyby, jak ma to miejsce w sprawie rozpatrywanej przez Trybunał, stanowić czas pracy w ramach innej umowy. Skoro zaś ten sam okres nie może być uznany jednocześnie za czas pracy i okres odpoczynku, wynika z tego, że umowy o pracę zawarte przez pracownika z pracodawcą należy rozpatrywać łącznie.
Trybunał stwierdził zatem, że w sytuacji gdy pracownik zawarł kilka umów o pracę z tym samym pracodawcą, minimalny okres odpoczynku dobowego stosuje się do tych umów rozpatrywanych łącznie, a nie do każdej ze wspomnianych umów rozpatrywanej odrębnie.
II. Obowiązkowe szczepienie przeciwko COVID dla pracownika? Nie ma podstaw!
Wobec wciąż rosnącej liczby zakażeń koronawirusem w Polsce, nie ulega wątpliwości, że wielu pracodawców – w celu ochrony swoich przedsiębiorstw przed wybuchem pandemii w ich zakładach pracy – chciałoby mieć możliwość jednostronnego decydowania o kierowaniu swoich pracowników na szczepienie przeciwko COVID-19. Jednostronne podejmowanie przez pracodawcę decyzji w tym zakresie nie jest jednak uprawnione.
Należy pamiętać, że zaszczepienie pracownika może się odbyć tylko i wyłącznie za jego uprzednią wiedzą i zgodą. Nie istnieją bowiem żadne podstawy prawne, które umożliwiałyby pracodawcy zgłoszenie zatrudnionego na szczepienie w sposób arbitralny. Jedynie w sytuacji, gdy szczepienia byłyby obligatoryjne jako takie, pracodawca mógłby zapisać pracownika na szczepienie bez jego zgody. W przeciwnym razie przekazywanie danych pracownika na potrzeby zgłoszenia go do szczepienia, powinny być potraktowane jako bezprawne działanie pracodawcy.
Pracodawca może bowiem przetwarzać dane osobowe pracownika jedynie na potrzeby stosunku pracy. Natomiast udostępnienie danych, pozyskanych przez pracodawcę innym podmiotom, w tym podmiotom prowadzącym szczepienia przeciwko koronawirusowi, może nastąpić w imieniu pracownika tylko wtedy, gdy pracownik się na to zgodzi.
III. Wydział do zadań specjalnych – sprawy frankowe w warszawskim sądzie
Od 1 kwietnia 2021 r. w warszawskim Sądzie Okręgowym rozpoczął funkcjonowanie specjalny wydział, do którego będą kierowane wyłącznie sprawy frankowe. Sprawami frankowymi ma zajmować się od 15 do 16 sędziów, przy czym liczba ta może ulec zmianie w zależności od wpływających spraw.
W 2020 r., za sprawą wyroku TSUE w sprawie Dziubaków, Sąd ten odnotował trzykrotny wzrost wpływu na biuro podawcze pozwów frankowych. W 2019 r. wpłynęło ich 4634, a w 2020 r. już 15 588. Od początku 2021 r. ich liczba nie maleje, a tendencja wciąż jest wzrostowa. Tylko do 24 marca 2021 r. wpłynęło 4992 pozwów frankowych. Biorąc pod uwagę zaplanowaną na 11 maja 2021 r. uchwałę SN w sprawach frankowych, ilość wytaczanych przez frankowiczów przeciwko bankom pozwów może być jeszcze większa.
IV. Ponowna zmiana terminu posiedzenia całego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego
Długo wyczekiwane posiedzenie całego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego w sprawie dotyczącej kredytów frankowych (III CZP 11/21) Zarządzeniem nr 40/2021 Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2021 r. zostało przesunięte z dnia 13 kwietnia 2021 r. na dzień 11 maja 2021 r. Sąd Najwyższy zmianę zaplanowanego uprzednio terminu motywuje troską o życie i zdrowie sędziów oraz pracowników tego Sądu.
W swoim komunikacie Sąd Najwyższy wspomina także o planowanym na dzień 29 kwietnia 2021 r. ogłoszeniu wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-19/20, zainicjowanej pytaniem prejudycjalnym zadanym przez Sąd Okręgowy w Gdańsku.
Mamy nadzieję, że to ostateczny termin posiedzenia i już w następnym wydaniu
będziemy mogli przedstawić Państwu treść uchwały dotyczącej kredytów denominowanych
i indeksowanych w walutach obcych.
Z pełną treścią zarządzenia oraz z jego uzasadnieniem mogą się Państwo zapoznać na stronie internetowej Sądu Najwyższego.
V. Zmiany w Krajowym Rejestrze Sądowym
Ustawą z dnia z dnia 21 stycznia 2021 r. zmieniono datę rozpoczęcia funkcjonowania elektronicznej wersji Krajowego Rejestru Sądowego na 1 lipca 2021 r. (pierwotnie elektroniczna wersja KRS miała być uruchomiona już 1 marca 2021 r.) Taka zmiana oznacza, że wnioski, odnoszące się do przedsiębiorców, przedkładane w formie papierowej nie będą już uznawane przez sąd, w którym taka rejestracja miałaby się odbyć. Akceptowalna będzie jedynie droga elektroniczna. Wobec tego dokumenty wnoszone w formie papierowej nie będą rozpoznawane, a w związku z tym nie będą też pociągały za sobą żadnych skutków prawnych.
Nie tylko wnioski o rejestrację oraz wnioski związane ze zmianą w rejestrze będą składane w takiej formie, ale także inne potrzebne dokumenty oraz pisma dotyczące konkretnej sprawy. Również wszelka korespondencja z sądem będzie podlegać nowym zasadom.
W związku z powyższym zostanie uruchomiony system z formularzami, które będą miały za zadanie na bieżąco sprawdzać poprawne wpisanie danych w system. Ma to usprawnić proces oraz zmniejszyć liczbę błędów popełnianych przy wypełnianiu wniosków.
Co ważne, pisma wnoszone poprzez system elektroniczny musza być podpisane podpisem zaufanym e-PUAP lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Z pełną treścią ustaw nowelizujących mogą Państwo zapoznać się tutaj oraz tutaj.
VI. Opinia w sprawie zielonego zaświadczenia cyfrowego
W ostatnich dniach marca 2021 r. Europejska Rada Ochrony Danych i Europejski Inspektor Ochrony Danych opowiedzieli się za wspólną opinią dotyczącą Wniosków w sprawie zielonego zaświadczenia cyfrowego. Zielone zaświadczenie cyfrowe ma ułatwiać korzystanie z prawa do swobodnego przemieszczania się w Unii Europejskiej podczas panującej obecnie pandemii COVID19. Sposobem na to jest, jak podaje Urząd Ochrony Danych Osobowych, ustanowienie wspólnych ram dla wydawania, weryfikowania i uznawania zaświadczeń o szczepieniu, wyniku testu i o powrocie do zdrowia.
Europejska Rada Ochrony Danych i Europejski Inspektor Ochrony Danych postanowili wezwać współprawodawców o deklarację, że wspomniane zaświadczenie nie jest sprzeczne z unijnymi przepisami dotyczącymi ochrony danych osobowych. Podkreślana jest potrzeba zmniejszenia zagrożenia dla podstawowych praw obywateli i mieszkańców Unii Europejskiej, które mogą wyniknąć z wydania zaświadczenia.
Korzystanie z zielonego zaświadczenia cyfrowego nie może prowadzić do jakiejkolwiek dyskryminacji osób fizycznych oraz musi być zgodne z zasadami takimi jak proporcjonalność czy skuteczność. Czas stosowania zdaniem Europejskiej Rady Ochrony Danych i Europejskiego Inspektora Ochrony Danych musi być ściśle ograniczony na czas trwania kryzysu związanego z pandemią COVID-19. Po zakończeniu pandemii dostęp do danych i wykorzystywanie ich jest zakazane.
Z treścią oświadczenia Europejskiej Rady Ochrony Danych w sprawie zielonego zaświadczenia cyfrowego mogą Państwo zapoznać się tutaj.
VII. Fundacje rodzinne i korzyści podatkowe
W dniu 22 marca 2021 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt ustawy o fundacji rodzinnej, dostępny tutaj. Projekt ten zakłada wprowadzenie do polskiego porządku prawnego nowej kategorii podmiotów – fundacji rodzinnych. Fundacje rodzinne mają ułatwić sukcesję w ramach tzw. „biznesów rodzinnych” i zapewniać ochronę przed rozdrobnieniem majątku, przy równoczesnym umożliwieniu wskazanym przez fundatora osobom fizycznym (beneficjentom) czerpania z niego korzyści.
Fundacja rodzinna będzie wpisywana do rejestru fundacji rodzinnych Krajowego Rejestru Sądowego, z chwilą wpisu uzyska ona osobowość prawną. Fundację rodziną będzie można powołać w drodze oświadczenia jednego lub więcej fundatora lub w testamencie, przeznaczając na jej majątek co najmniej 100 000 zł i nadając jej statut. Fundacja rodzinna nie będzie mogła jednak prowadzić działalności gospodarczej.
Fundacja rodzinna oraz fundacja rodzinna w organizacji będą podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych (opodatkowanie na zasadach ogólnych). Przy czym fundacja rodzinna (podobnie jak grupy kapitałowe) nie będzie mogła skorzystać z obniżonej 9% stawki CIT.
Świadczenia uzyskiwane przez beneficjentów będą podlegały co do zasady podatkowi od spadków i darowizn. Jedynie nabycie świadczeń przez fundatora oraz najbliżej spokrewnionych członków jego rodziny tj. małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwa, ojczyma i macochy, objęte będzie zwolnieniem z ww. podatku.
Beneficjenci, którzy nie skorzystają ze zwolnienia będą zobowiązani zapłacić podatek od spadków i darowizn w wysokości 19% podstawy opodatkowania. Tożsame zasady opodatkowania / zwolnienia będą dotyczyć nabycia mienia po likwidacji fundacji rodzinnej.
Dochody fundatora oraz beneficjenta otrzymane z fundacji rodzinnej nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Aktualnie projekt ustawy został przekazany do konsultacji zewnętrznych. Projektowana ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2022 r.
VIII. Kolejne zmiany w SLIM VAT – SLIM VAT 2
Nawiązując do treści naszego ostatniego Newslettera, Ministerstwo Finansów kontynuuje prace nad zmianami do ustawy o VAT w ramach tzw. SLIM VAT. Kilkanaście nowych rozwiązań, które mają obowiązywać od 1 października b.r. lub od 1 stycznia 2022 r., zakłada w szczególności:
- likwidację duplikatu faktury (przekazywany ma być kolejny egzemplarz faktury),
- rezygnację z wymogu oznaczania korygujących faktur wyrazem „faktura korygująca” lub „korekta” wraz z wskazywaniem przyczyny takiej korekty,
- liberalizacja wymogów przy tzw. uldze za złe długi dla sprzedawców obejmująca rezygnację z warunku posiadania przez kontrahenta będącego nabywcą statusu zarejestrowanego czynnego podatnika VAT na dzień poprzedzający dzień złożenia rozliczenia VAT, w którym podatnik skorzysta z przedmiotowej ulgi (jako pokłosie głośnego wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 października 2020 r. w sprawie C-335/19) – na określonych warunkach z tzw. ulgi na złe długi będzie można skorzystać też w przypadku transakcji z osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej oraz podatnikami zwolnionymi z VAT, jak również wysłużenie do 3 lat okresu korzystania z tej preferencji (obecnie to 2 lata).
IX. Interpretacje mające chronić podatnika przy korzystaniu z IP Box
IP Box to rodzaj ulgi podatkowej obowiązującej od 2019 r. w polskim systemie prawnym. Polega ona na objęciu 5-procentową, preferencyjną stawką PIT lub CIT dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej.
Praktyka organów podatkowych utrudnia jednak podatnikom korzystanie z wyżej wspomnianej ulgi. Przykładowo – w postępowaniach o wydanie interpretacji indywidualnych Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (Dyrektor KIS) zobowiązuje wnioskodawców do uzupełniania składanych przez nich wniosków o szczegółowe informacje. W konsekwencji na wnioskodawcę przerzucany jest ciężar rozstrzygnięcia kluczowych problemów prawo-podatkowych w rozpatrywanych sprawach.
Brak odpowiedzi, która satysfakcjonowałaby Dyrektora KIS, niejednokrotnie prowadzi do pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia z uwagi na niespełnianie przez wniosek wymogów określonych w Ordynacji podatkowej.
Niepokojącą praktyką jest też coraz bardziej zauważalna tendencja samych urzędów skarbowych do rutynowego podważania mocy ochronnej wydanych już interpretacji indywidulanych w zakresie IP Box. Powtarzającą się sytuacją jest podnoszenie argumentu nieprawidłowego opisu stanu faktycznego przez podatnika we wniosku, na podstawie którego podatnik otrzymał interpretacje indywidualną. Takie podważanie przez organ podatkowy posiadanych przez podatników interpretacji indywidualnych może skutkować zakwestionowaniem prawa podatnika do korzystania z IP Box.
Mając na uwadze powyższe, kluczowym jest szczegółowe doprecyzowanie stanów faktycznych we wnioskach o wydanie interpretacji indywidualnych składanych przez podatników w zakresie IP Box, jak również prawidłowe i wyczerpujące udzielenie odpowiedzi na potencjalne pytania Dyrektora KIS.
Kancelaria SQUARE Tax & Legal chętnie wesprze Państwa w poprawnym sformułowaniu wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, jak również na dalszych etapach postępowania w przedmiocie wydania interpretacji indywidualnej potwierdzającej Państwa uprawnienie do korzystania z ulgi IP Box.