O prawie w SQRócie. Newsletter 2/2021
Szanowni Państwo,
z przyjemnością przedstawiamy Państwu kolejne wydanie naszego newslettera „O prawie w SQRócie”, przygotowanego przez zespół SQUARE Tax & Legal.
Zapraszamy do zapoznania się z newsletterem.
I. Kodeksy postępowania RODO dla sektora ochrony zdrowia zaakceptowane przez Prezesa UODO
Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych pozytywnie zaopiniował projekt Kodeksu postępowania dotyczącego ochrony danych osobowych przetwarzanych w małych placówkach medycznych oraz projekt Kodeksu postępowania dla sektora ochrony zdrowia. W obu przypadkach wskazano, że kwestia monitorowania podmiotów publicznych, musi zostać doprecyzowana.
Organ nadzorczy podkreślił, że istnieje potrzeba społeczna, którą jest zapewnienie na wysokim poziomie ochrony danych osobowych pacjentów i innych osób w placówkach ochrony zdrowia. Zaakceptowane kodeksy realizują tę potrzebę – pomogą one nie tylko podmiotom medycznym wypełniać wymogi RODO, ale też upowszechnią wiedzę o ochronie danych wśród pacjentów.
Z pełną treścią opinii Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w sprawie każdego z Kodeksów mogą zapoznać się Państwo tutaj.
II. Dochodzenie naprawienia szkody przez wykonawcę, którego oferta nie została wybrana bez uprzedniego stwierdzenia naruszenia przez Krajową Izbę Odwoławczą? Tak twierdzi Sąd Najwyższy!
W dniu 25 lutego 2021 r. została podjęta Uchwała Sądu Najwyższego (III CZP 16/20), w której Sąd odniósł się do następującego zagadnienia: Czy dochodzenie naprawienia szkody przez wykonawcę wymaga uprzedniego wydania prawomocnego orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej lub sądu powszechnego stwierdzającego naruszenie przepisów Prawa Zamówień Publicznych?. W ocenie Sądu Najwyższego wcześniejsze stwierdzenie naruszenia nie jest konieczne.
Takie rozstrzygnięcie z pewnością ułatwi wykonawcom dochodzenie roszczeń od zamawiających, skracając drogę do finalnego naprawienia poniesionej szkody.
Treść rozstrzygnięcia dostępna jest na stronie Sądu Najwyższego.
III. Sąd Najwyższy jeszcze raz o kredytach frankowych
Czekamy co prawda wciąż na bardzo istotną dla wszystkich frankowiczów uchwałę Sądu Najwyższego w sprawie kredytów frankowych, której wydanie obecnie zaplanowane jest na kwiecień (dokładnie 13 kwietnia 2021 r., SN poinformował właśnie, że w związku z trwającą hospitalizacją Pierwszego Prezesa SN, Zarządzeniem nr 31/2021 z dnia 17 marca 2021 r. termin posiedzenia całego składu Izby Cywilnej w tej sprawie został zmieniony), jednak w międzyczasie Sąd Najwyższy przedstawił swoje stanowisko co do kwestii rozliczeń umowy kredytu po uznaniu jej za nieważną.
W uchwale z dnia 16 lutego 2021 r. (III CZP 11/20), której treść znajdziecie Państwo tutaj, Sąd Najwyższy odpowiedział na pytanie: Czy w przypadku uznania umowy kredytu indeksowanego za nieważną na skutek zawarcia w niej klauzul abuzywnych, gdy bezpodstawne wzbogacenie ma miejsce po obu stronach umowy, kredytobiorca może skutecznie domagać się od banku zwrotu świadczenia w postaci rat kapitałowo-odsetkowych zapłaconych w walucie polskiej lub w walucie obcej, w sytuacji gdy nie doszło do zwrotu przez kredytobiorcę wypłaconej przez bank kwoty kredytu w nominalnej wysokości?
Na postawione powyżej pytanie Sąd Najwyższy odpowiedział jednoznacznie – tak, stronie, która w wykonaniu umowy kredytu, dotkniętej nieważnością, spłacała kredyt, przysługuje roszczenie o zwrot spłaconych środków pieniężnych jako świadczenia nienależnego niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie jest dłużnikiem banku z tytułu zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty kredytu.
W wyżej opisanej uchwale Sąd Najwyższy poparł teorię dwóch kondycji. Pozostaje teraz zatem czekać na uchwałę kwietniową, która ostatecznie powinna przesądzić o tym, czy sądy powinny stosować teorię salda czy też właśnie teorię dwóch kondykcji.
IV. Pierwsza kara za nieprzestrzeganie nakazu decyzji administracyjnej
Urząd Ochrony Danych Osobowych po raz pierwszy, dnia 5 stycznia 2021 r., nałożył karę za nieprzestrzeganie nakazu zawartego w decyzji administracyjnej.
Sprawa dotyczyła nakazu nałożonego na przedsiębiorcę, prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie ochrony zdrowia. W treści nakazu była mowa o zawiadomieniu pacjentów o naruszeniu ich danych osobowych oraz przekazaniu im zaleceń, które mogłyby zmniejszyć negatywne skutki zdarzenia. Urząd Ochrony Danych Osobowych udzielił przedsiębiorcy szczegółowych wskazówek, które dotyczyły m.in. treści zawiadomień, formy w jakiej mogły zostać przekazane pacjentom.
Administrator danych (przedsiębiorca) nie wykonał nałożonego na niego nakazu, co zostało wykazane w postępowaniu sprawdzającym. Jak zaznaczył Urząd Ochrony Danych Osobowych, niezastosowanie się do udzielonych zaleceń „świadczy o rażącym lekceważeniu obowiązków związanych z ochroną danych osobowych.”.
W konsekwencji, Urząd Ochrony danych Osobowych nałożył na przedsiębiorcę karę w wysokości ponad 85.000,00 tysięcy złotych.
Z pełną treścią decyzji Prezesa UODO w powyższej sprawie mogą zapoznać się Państwo tutaj.
V. Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, podobnie jak konsument, z prawem do odstąpienia od umowy zawartej na odległość
Na początku 2021 r. w życie wszedł tak zwany pakiet przyjazne państwo, który wprowadził zmiany w ustawie o prawach konsumentów dotyczące prawa odstąpienia od umowy. Przepisy zmieniające zostały zawarte w ustawie o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych z 2019 r. Jest ona dostępna tutaj.
Dzięki wprowadzonym zmianom, również przedsiębiorcy, podobnie jak konsumenci, mają prawo do odstąpienia od umowy zawartej na odległość. Wiąże się z tym także zwrot, bez potrzeby podawania przyczyny, zakupionego towaru w ciągu 14 dni.
Nowe przepisy w zakresie możliwości odstąpienia od umowy dotyczą jedynie jednoosobowych działalności gospodarczych, wpisanych do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Regulacja ta nie dotyczy zatem spółek.
Co również istotne, możliwość odstąpienia od umowy dotyczy tych przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, którzy zawierają umowę związaną bezpośrednio z działalnością gospodarczą, ale nie są oni profesjonalistami w obszarze czynności, której dokonują.
VI. Nowe rozwiązania Ministerstwa Finansów w sprawie SLIM VAT 2
Po wejściu w życie 1 stycznia 2021 r. pakietu uproszczeń zwanego SLIM VAT, rozpoczęto prace nad kolejnym – SLIM VAT 2.
Pierwszy pilotażowy program SLIM VAT wprowadził zmiany dotyczące VAT w zakresie m.in. prostszego fakturowania, ułatwień dla eksporterów, ujednolicenia kursów walut z podatkiem dochodowym, korzyści finansowych.
SLIM VAT 2 jest kolejnym pakietem zawierającym uproszczenia w podatku od towarów i usług. Ma on zawierać aż piętnaście nowych rozwiązań, które mają posłużyć łatwiejszemu rozliczaniu podatku. Projekt wyróżnia pięć obszarów zmian:
- prostsze fakturowanie,
- przyjazne odliczanie VAT,
- VAT w obrocie międzynarodowym – korzyści i pewność prawa,
- VAT – łatwiejszy obrót nieruchomościami oraz
- poprawa płynności w MPP i ulga złe długi.
Aktualnie Ministerstwo Finansów rozpoczęło prekonsultacje projektu. Mamy nadzieję, że przyniosą owocne efekty. Planowana data wejścia SLIM VAT 2 w życie to październik 2021 r. lub styczeń 2022 r.
VII. Obowiązek sporządzania i podawania do publicznej wiadomości informacji o strategii podatkowej
W uchwalonej przez Sejm nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych znalazł się nowy obowiązek podatkowy, który wszedł w życie 1 stycznia 2021 roku. Dotyczy on sporządzania i podawania do publicznej wiadomości informacji o realizowanej strategii podatkowej.
Odnosi się on do podatników, których przychód za poprzedni rok podatkowy przekroczył próg 50.000.000,00 milionów euro.
Celem rzeczonego obowiązku jest zwiększenie przejrzystości rozliczeń podatkowych dokonywanych przez największych podatników CIT w kraju.
VIII. Powstanie Konta Przedsiębiorcy
W drugim kwartale 2021 r., jak zapowiada Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii, nastąpi połączenie dwóch serwisów internetowych – CEIDG.gov.pl oraz Biznes.gov.pl. W wyniku tego przedsięwzięcia powstanie nowy portal Konto Przedsiębiorcy. Dzięki temu przedsiębiorca zyska jedno miejsce, w którym będzie mógł zrealizować swoje sprawy urzędowe.
Nowa platforma zastąpi rejestr Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej. Celem stworzenia Konta Przedsiębiorcy na portalu Biznes.gov.pl jest uproszczenie pewnych procesów związanych, m.in. z rejestracją działalności.
Aby skorzystać z wyżej wspomnianego serwisu, przedsiębiorca musi posiadać aktywny Profil Zaufany.
IX. Rejestr akcjonariuszy w ramach procesu obligatoryjnej dematerializacji akcji uruchomiony
W lutym 2021 r. uruchomiony został rejestr akcjonariuszy, a więc ostatni etap procesu obligatoryjnej dematerializacji akcji, trwającego od zeszłego roku. Dematerializacja polega na zastąpieniu papierowej akcji wersją elektroniczną w wyznaczonym systemie. Dotychczas dematerializacja dotyczyła jedynie spółek publicznych zajmujących się emisją akcji wprowadzanych do obrotu na giełdzie. Nowelizacją kodeksu spółek handlowych z 2020 r., dematerializacją akcji objęte zostały także spółki akcyjne i komandytowo-akcyjne.
Rejestr akcjonariuszy będzie prowadzony w formie elektronicznej przez podmioty uprawnione do prowadzenia rachunków papierów wartościowych, a tymi są domy maklerskie lub banki będące uprawnionymi do prowadzenia działalności maklerskiej i Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych. Rejestr zastąpi dotychczasową księgę akcyjną, a papierowe akcje stracą swoją moc na rzecz wpisu w rejestrze.
Akcjonariusze, którzy nie złożyli jeszcze papierowych akcji w spółce, będą pozbawieni możliwości głosowania na zgromadzeniu walnym i otrzymania dywidendy. Konieczne jest zatem zgłoszenie się do spółki lub podmiotu, który prowadzi rejestr akcjonariuszy w celu odzyskania statusu akcjonariusza.
X. Zwrot za koszty mediów i sprzętu do pracy pracownikowi w związku z pracą zdalną bez PIT pod określonymi warunkami
W wydawanych w ostatnim czasie interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej potwierdza się korzystne dla pracodawców i pracowników stanowisko, zgodnie z którym wypłata ekwiwalentu za media czy niezbędny sprzęt potrzebny do wykonywania pracy w domu nie stanowi przychodu pracownika podlegającego opodatkowaniu PIT. Z interpretacji wydanych przez organ podatkowy wynika, że wypłaconych pieniędzy z tego tytułu nie trzeba doliczać do przychodu osób zatrudnionych. Takie stanowisko potwierdziła m.in. interpretacja indywidualna z dnia 5 marca 2021 r. o sygn. 0114-KDIP3-2.4011.817.2020.2.AK.
Aby jednak wypłatę ekwiwalentu za koszty pracy zdalnej na rzecz pracownika uznać za niepodlegającą PIT, należy spełnić szereg warunków. Kancelaria SQR służy pomocą w opracowaniu odpowiednich zasad rozliczeń z pracownikami w powyższym zakresie, które mają zapewnić ich neutralność w PIT zgodnie ze stanowiskiem w opisanej interpretacji.
XI. Adnotacja MPP na fakturach korygujących rozliczających zwrot towarów niepodlegających zapłacie w split payment
W interpretacji indywidualnej z 26 lutego 2021 r. o sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.957.2020.1.M Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że w sytuacji gdy faktura pierwotna zawierała adnotację “mechanizm podzielonej płatności” i umieszczenie tej adnotacji było obowiązkowe zgodnie z przepisami ustawy o VAT, należy przyjąć, że również w przypadku wystawienia faktury korygującej, w której kwota należności ogółem (tj. kwota brutto po korekcie) przekracza kwotę 15 tyś. zł, należy taką adnotację umieścić (nadal są bowiem spełnione kryteria co do przedmiotu dostawy oraz kwoty należności na fakturze).
Stanowisko wydaje się na pierwszy rzut oka oczywiste, jednak nie jest oczywiste, gdy weźmie się pod uwagę okoliczności, do których należy takie podejście zastosować. Interpretacja została wydana w stanie faktycznym, w którym przyczyną korekty faktury nie był ani towar ani usługa z załącznika nr 15 do ustawy o VAT, a korekta faktury wykazywała kwotę sprzedaży in minus o wartości kilkuset złotych. Konsekwencją przyjęcia takiego podejścia przez organ podatkowy będzie konieczność oznaczenia wystawionej faktury korygującej w takim przypadku znacznikiem MPP w pliku JPK, choć samo rozliczenie za towar/usługę w ramach korekty faktury takiemu mechanizmowi nie podlega. Błędy w pliku JPK mogą być z kolei obarczone karą 500 zł za każdy z nich.
XII. Orzeczenie TSUE o zgodności podatku handlowego z przepisami UE
Na stronie Ministerstwa Finansów opublikowano komunikat o potwierdzeniu przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), że polski podatek od sprzedaży detalicznej nie narusza prawa Unii Europejskiej w dziedzinie pomocy państwa.
W podatku handlowym kwota wolna od podatku wynosi 17 mln zł miesięcznie. Podstawą opodatkowania jest osiągnięta w danym miesiącu nadwyżka przychodów ze sprzedaży detalicznej ponad kwotę wolną. Przewiduje się dwie stawki podatku. Stawka 0,8% do miesięcznego przychodu ponad kwotę wolną nieprzekraczającego kwoty 187 mln zł. Natomiast stawką 1,4% jest opodatkowana nadwyżka przychodu ponad kwotę 187 mln zł. Podatek od sprzedaży detalicznej nie będzie pobierany za lata 2016-2020. Jego pobór rozpocznie się od bieżącego roku kalendarzowego.