10 lipca 2020 w Blog

O co walczą frankowicze?

Z naszego doświadczenia wynika, iż sądy najczęściej wydają trzy rodzaje rozstrzygnięć korzystnych dla konsumentów.

  1. Pierwsze z nich dotyczy unieważnienia umowy kredytu, co umożliwia odzyskanie wpłaconych środków;
  2. Drugie również polega na unieważnieniu umowy, z tym, że sąd stosuje tzw. „teorię salda”;
  3. Trzecie to „odfrankowienie” kredytu, które wiąże się z istotnymi oszczędnościami dla kredytobiorcy. 

Poniżej opisujemy krótko każde ze wskazanych wyżej rozstrzygnięć. Posługujemy się żargonem (skrótami), aby było to zrozumiałe dla przeciętnego konsumenta. Dla przykładu przyjęliśmy kredyt z 2008 r. na 320 tysięcy złotych.

Wariant I – sąd unieważnia umowę, następuje zwrot bezpodstawnego wzbogacenia

Wariant ten jest spośród możliwych najbardziej korzystny, ponieważ skutkuje największą wygraną. W wypadku unieważnienia umowy przez sąd, strony – na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego o bezpodstawnym wzbogaceniu – będą musiały zwrócić sobie to, co wcześniej świadczyły.

Wobec powyższego:

  1. bank będzie zobowiązany zwrócić sumę, którą kredytobiorca wpłacił tytułem spłat kapitału i odsetek;
  2. teoretycznie kredytobiorca będzie natomiast zobowiązany zwrócić do banku kwotę, która została mu wypłacona. 

Zgodnie z dominującym orzecznictwem przyjąć należy, że:

  1. roszczenie konsumenta wobec banku przedawnia się z upływem 10 lat (liczone od każdej wpłaty osobno);
  2. natomiast roszczenie banku wobec konsumenta przedawniło się z upływem 3 lat od momentu, w którym bank udostępnił kwotę kredytu. 

Dodatkową korzyścią z zastosowania przez sąd wariantu I jest również upadek hipoteki jako zabezpieczenia nieruchomości.

W konsekwencji, w najbardziej optymistycznym scenariuszu, konsument otrzymuje żądaną kwotę rat za 10 lat (w przybliżeniu 180-220 tysięcy złotych), natomiast roszczenie banku jest już przedawnione. 

Wariant II – sąd unieważnia umowę stosując „teorię salda”

Możliwe jest orzeczenie, w którym sąd unieważni umowę, ale nie zasądzi zwrotu zapłaconych rat na rzecz kredytobiorców, a zamiast tego posłuży się tzw. teorią salda. Teoria ta w przypadku wzajemnego bezpodstawnego wzbogacenia (co zdarza się właśnie w przypadku nieważności umowy) nakazuje brać pod uwagę saldo rozliczenia pomiędzy stronami, a nie roszczenia każdej ze stron z osobna. 

Oznacza to, że bez względu na przedawnienie roszczenia, kredytobiorcy zobowiązani są zwrócić do banku dokładnie taką kwotę, jaką wcześniej otrzymali. Jeśli kredytobiorcy nadpłacili kredyt – bank zobowiązany jest do zwrócenia nadpłaty.

W przyjętym przez nas modelu konsument ma niedopłatę 70-90 tysięcy złotych.

Hipoteka również podlega wykreśleniu. Konsument zamyka kredyt kilkanaście lat przed terminem!

Wariant III – „odfrankowienie” kredytu

W tym wariancie umowa pozostanie ważna. Oznacza to, że kredyt zostanie przeliczony na kredyt złotowy, z uwzględnieniem ważnych postanowień umowy tj. kwota kredytu w PLN, ilość rat, oprocentowanie.

Bank będzie natomiast zobowiązany zwrócić konsumentowi powstałą nadpłatę wynikającą z zastosowania klauzul niedozwolonych. W przyjętym przez nas założeniu to 70-90 tysięcy złotych.

Rozwiązanie to pozwala zaoszczędzić również środki, których kredytobiorca nie zapłaci w przyszłości a winien byłby zapłacić, gdyby umowa nie została „odfrankowiona”. Kredyt z oprocentowaniem LIBOR + marża to chyba najtańszy kredyt (przeciętna marża to 1,2 a obecnie Libor 3m to -0,6802% co dalej oprocentowanie na poziomie 0,6%).

Orzecznictwo ciągle ewoluuje. Dla przykładu 9 lipca 2020 r. TSUE wydał wyrok w połączonych sprawach C-698/18 i C-699/18, z którego wynika, że przedawnienie powinno być liczone od momentu, gdy konsument dowiedział się o przysługujących mu uprawnieniach. Jeśli ta linia utrwali się także w polskich sądach,  oznaczać to będzie kolejne korzyści dla frankowiczów.  

Materiały zamieszczone na stronie internetowej Kancelarii Prawnej SQUARE mają charakter informacyjny i nie stanowią porady prawnej. Kancelaria Prawna SQUARE, ani jej pracownicy, nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne błędy lub braki w zamieszczonych materiałach oraz ewentualne działania podjęte w oparciu o takie materiały.
Osoby zainteresowane uzyskaniem porady prawnej lub informacji dotyczących kwestii poruszonych na stronie proszone są o skontaktowanie się bezpośrednio z Kancelarią Prawną SQUARE poprzez formularz kontaktowy, wiadomość e-mail lub telefonicznie na numer wskazany w stopce.

The materials and information posted on the SQUARE Legal website are provided for general information purposes only and do not constitute legal advice. SQUARE Legal and its employees are not responsible for any errors or deficiencies in the posted materials or information, and any actions taken based thereon.
Should you be interested in obtaining legal advice or information on issues discussed on the SQUARE Legal website, do not hesitate to contact us directly via phone, online contact form or e-mail.